Taşlıçay Ağrı’nın İncisi

Taşlıçay, Ağrı’nın incisi denebilecek kadar güzelliklere sahip olan bir ilçedir. Murat Nehri’nin kuzey tarafında kalan Taşlıçay, Doğusunda Diyadin ve Doğubayazıt, Kuzeyinde Tuzluca, Batısında ise Hamur ve Erciş ilçelerini barındırmaktadır. Taşlıçay ilçesinin toplam alanı 798 kilometre kare alana yayılmış ve deniz seviyesinin ortalama 1660 metre yüksekliğine sahiptir.

Taşlıçay ilçesi Ağrı ilinin orta kısımlarında yer almaktadır hali ile ilçenin büyük bir bölümü 2000 metre ve daha yükseklerinden oluşan dağlarla kaplıdır. Taşlıçay ilçesinin hem Kuzeyinden hem Güneyinden dağlar uzanmaktadır. Hali ile tam bir dağ havası ile beslenen bu ilçenin ayrıca Murat vadisi ile süslendiğini bilmelisiniz. Murat vadisi her ne kadar eşsiz güzellikler sunuyor olsa da volkanik bir arazidir.

Taşlıçay ilçesinin ayrıca Kuzeyinde Aras Güneyi sıradağları yer almaktadır. Perili dağ, Güney kısımdaki uzantıları ile beraber toplam uzunluğu 2800 metredir. Ayrıca Taşlıçay ilçesinin bir diğer özelliği de Kandil dağının bir kısmını içinde barındırıyor olmasıdır.

Taşlıçay’ın Tarihi

Taşlıçay ilçesinin merkezinde bulunan Höyük sebebi ile bu ilçenin eski medeniyetlere kapı açtığını, burada pek çok medeniyetin asırlarca yaşam sürdüğünü görebiliriz. Ancak buluntular ile birlikte pek çok araştırmacının burada araştırma yapmasına rağmen tarihi ile alakalı kayda değer pek bir bilgi bulunamıyor.

Taşlıçay ilçesine ait köylerden Toklu, Çöğürlü, Tanrıverdi köylerinde çeşitli buluntular ve kaleler mevcut ancak zaman içerisinde tahrip edildikleri için herhangi bir izin takibi yapılamıyor. Araştırmacıların istekleri doğrultusunda birkaçı resmi kayıtlara alınsa dahi geri kalan kısmının hakkında bilgi toplanamadığı için resmi kayıtlara alınmamıştır.

Taşlıçay ilçesinin en eski tarihe sahip olduğu söylenen bölgesi Taşteker yani Üç Kilise bölgesidir. Taşlıçay ilçesinin ve ayrıca Diyadin ilçesinin arasında bulunmakta olan Murat Nehrinin Güney kısımlarında Urartuların Güneş Tapınağı bulunmaktaydı. Bu Tapınakta Urartuların ibadetlerini gerçekleştirdikleri ve kendilerini bir nevi güneşin huzuruna bıraktıkları söylenmektedir. Ayrıca XIX yüzyılda Osmanlı – Rus savaşı sırasında Ruslar buraya Manastır inşa etmiştir. Ayrıca Nuh’un mezarının burada olduğu söylenmektedir ancak herhangi bir buluntuya rastlanılmamıştır.

Taşlıçay Hakkında Bilgi

Taşlıçay ilçesi tam bir yayla görünümüne sahiptir. Özellikle tarım yapılan bölümlerin düzlük olması tarıma elverişli olmalarını sağlamıştır. Taşlıçay ilçesine bir zamanlar Taşlıçay Ovası denilmekteydi. Ancak şimdilerde ilçe olduğu için artık Taşlıçay ilçesi olarak anılmaktadır. İlçenin büyük bir kesimi karasal iklime sahiptir ve yazları sıcak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yüksek zeminlerde kar kalınlığının 3 – 4 metreyi bulduğu görülmüştür. Ancak genellikle ortalama olarak 1 metre kar kalınlığı görülmektedir.

Taşlıçay ilçesinin en yüksek noktası olan Aladağ tam olarak yerden 2700 metre yüksekliğe sahipken zirvesinin yaz ve kış olmak üzere kalıcı karlarla kaplıdır. İlçe geneline yağmurların ilkbahar aylarında ve sadece sonbahar aylarında yağdığı görülmektedir. Aralık ayı itibari ile ilçeye yağan karın yerden erimesi Nisan ayının sonunu hatta bazı yıllarda Haziran ayının sonunu bulmuştur. Taşlıçay ilçesinde her ne kadar orman olmasa da yeşillik bitki örtüsü ile özellikle Ağustos ayında müthiş görüntülere gebedir.

Taşlıçay Tarım ve Hayvancılık

Taşlıçay ilçesinde yaşayan yerli halkın neredeyse tamamı tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Ancak teşkilatlar içerisinde yer alan kişilerin kurumlarda görev aldığı görülmektedir. Sadece Sinek yaylalarında arazisi olan yerli halkın tarım için pek müsait olmadığı görülmektedir çünkü arazi engebelidir ve tarıma neredeyse elverişli değildir. Bu sebeple ekonomik olarak sadece hayvancılıkla uğraşan halk çoğunluktadır. Taşlıçay ilçesinde yetiştiricilikle uğraşan kimseler genellikle şeker pancarı, küçük ve büyükbaş hayvancılıkla uğraşmaktadır.